Debata na temat podatku od osób prawnych

Zasady podatkowe USA pozwalają niektórym firmom międzynarodowym na odroczenie zobowiązań podatkowych za granicą i nie jest to wina Irlandii, że korzystają oni z jej systemu aby czerpać własne korzyści – mówi Seamus Coffey.

Jak wysoki jest podatek od osób prawnych w Irlandii? To stosunkowo proste pytanie, w zeszłym roku z jego tytułu zostało zgromadzone 4,2 milony Euro. Jest to około 11% ogólnych wpływów podatkowych do skarbu państwa oraz równoważność 2,6% produktu krajowego brutto. Przychody uzyskane z podatku dochodowego w Irlandii są zgodne ze średnią UE, ale nikt nie umieszcza tego faktu wśród wiadomości z pierwszych stron gazet. Wszystko dlatego, że uwagę przyciąga inna kwestia: jaka część podatku od osób prawnych jest wypłacana przez firmy w Irlandii jako część ich własnych zysków?

Odpowiedzią na to pytanie jest wykres zależności między podatkami oraz uzyskanymi zyskami. Określenie kwoty podatku zapłaconego w Irlandii wydaje się być proste, jednak ustalenie wysokości zysków wypracowanych bywa utrudnione. Dzieje się tak ponieważ wiele dużych korporacji działających w Irlandii jest firmami międzynarodowymi (MNC), działającymi w wielu krajach. Odwołując się do wszystkich profitów wypracowanych przez spółki zależne od MNC, możemy uzyskać bardzo wysokie kwoty dochodów, które w stosunku do podatku zapłaconego w Irlandii mogą prowadzić do bardzo niskich stóp podatkowych.

Irlandzki PKB wynosi około 165 mld Euro. Można go podzielić następująco:

- 70 mld Euro na odszkodowania wypłacone pracownikom,

- 20 mld Euro z tytułu samo- zatrudnienia, prowadzenia gospodarstw domowych,

- 20 mld Euro z tytułu podatków od produktów zebranych przez rząd,

- 55 mld Euro nadwyżki operacyjnej brutto przedsiębiorstw.

Począwszy od 2003 roku, średnia efektywna stawka podatku od osób prawnych, wyznaczana na podstawie wspomnianej miary, utrzymuje się na poziomie poniżej 11%. Wynik ten można przyrównać do danych z Urzędu Skarbowego, oceniającego zyski przedsiębiorstw na podstawie zasad rachunkowości i podatków.

W 2011 roku, analizy te pokazały, że całkowity dochód wynosił 40 mld Euro, a należny podatek 4,1 mld Euro. Daje to 10,5 % obciążenie.

W ostatnich latach zysk przedstawiany przez Urzędy Skarbowe jest niższy niż ten, który jest raportowany przez Główny Urząd Skarbowy. Dzieje się tak ze względu na korzystanie z wcześniejszych strat handlowych w celu zrównoważenia aktualnego przychodu.

W czasach wielkiego boomu, zyski kapitałowe przedsiębiorstw doprowadziły do zwiększenia ogólnych zysków, w wyniku czego dane prezentowane przez Urzędy Skarbowe różniły się od wyników przedstawianych przez Główny Urząd Statystyczny.

Z biegiem czasu różnice te zmniejszyły się i uległy zrównoważeniu. Zarówno Główny Urząd Statystyczny jak i Urzędy Skarbowe przedstawiają statystyki, w których średnia efektywna stawka podatku dochodowego od zysku w Irlandii oscyluje w granicach 11%.

Więc skąd całe zamieszanie? Szacunki efektywnej stopy podatkowej są uzyskiwane, gdy łączne zyski korporacji międzynarodowych z USA są porównane do sumy podatku od osób prawnych płacących go poza USA. Wiele z amerykańskich firm posiada istotne jednostki i filie na terenie Irlandii, które są włączone jako część ich globalnej struktury. Jednak kwota zysku przypisanego Irlandii może być mała, jeżeli firmy te maja ograniczone ryzyko i funkcje w Irlandii.

USA posiada w zanadrzu system odroczenia, gdzie faktyczna wypłata płynąca ze zobowiązania płacenia podatków od dochodów spoza USA, może być opóźniona do momentu, w którym zyski formalnie nie zostaną przelane do USA.

Sprawozdanie finansowe Apple pokazuje, że firma ta posiada rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego w kwocie 16.5 mld $ (12 mld Euro). Apple ma również 18.4 mld $ zysku z tytułu nierozpoznanego odroczenia podatku dochodowego, obecnie nie powracającego do USA. Ogólnie istnieje około 35 mld $ podatku, który jest należny USA, ale uznanego za odroczony na podstawie prawa podatkowego Stanów.

Niska stawka podatku w Irlandii niewątpliwie jest ważnym czynnikiem w decyzjach amerykańskich korporacji międzynarodowych, ale fakt możliwości korzystania z przepisów o opóźnieniach podatkowych jest równie ważna. Irlandia zbudowała sobie reputację stabilnego i efektywnego środowiska inwestycyjnego i utrzymuje go nawet w czasie załamania programu UE/MFW.

W obecnym systemie, prawa do zapłaty podatku dochodowego od osób prawnych w sprawie produktów projektowanych w USA, a produkowanych w Chinach i sprzedawanych w Australii są przypisane do USA. Wobec tego, nowe zarzuty powinny zostać uznane jako argumenty przeciwko systemowi opodatkowania międzynarodowego, a nie przeciwko irlandzkiemu podatkowi od osób prawnych.

Międzynarodowy system może zadecydować, aby większość praw do podatku była przypisana do krajów, w których znajdują się klienci firm lub miejsc, w których wytwarzane są produkty zlecane przez firmy, albo też państw, w których zlokalizowany jest personel sprzedaży danej firmy. Taki system jednak nie istnieje i jest bardzo mało prawdopodobne aby USA wsparło tego typu zmiany.

To właśnie kodeks podatkowy USA pozwala wszystkim tym firmom na odraczanie zobowiązań podatkowych. Irlandia nie musi być strażnikiem tych zasad, jednak łatwo z niej zrobić kozła ofiarnego. Obwinianie Irlandii pasuje niektórym jednostkom z USA, zwłaszcza senatorom, z których wielu głosowało za przyjęciem przepisów odraczania podatków stosowanego przez amerykańskie firmy.

Profity wypływające z ryzyka, wpływy i aktywa spółek, które firmy posiadają w Irlandii mają opodatkowanie zbliżone do 12.5%. To znacznie niższa średnia niż ta widniejąca w UE, a sugestia, że wynosi ona jedynie 2.2% jest zdecydowanie nietrafiona.